Końcówka lat osiemdziesiątych to nie tylko polska rewolucja ale zmiany w pozostałych demoludach. Znamiennym okazał się upadek muru berlińskiego. Szybko tam (i najczęściej dosyć brutalnie) wszedł wolny rynek. W Polsce wejście wolnego rynku szczególnie drastycznie odczuli mieszkańcy pegeerów.

Mimo to stopień i tempo rozwoju byłych "krajów demokracji ludowej" okazał się różny. Na przełomie lat 80. i 90. mówiło się, że Polska może dogonić Zachód za czterdzieści lat. Mimo to w różnych aspektach życia naszego kraju to tempo było różne i wystarczyło znacznie mniej, by przynajmniej poziomem techniki i gospodarki dorównać Zachodowi.

Efekt - emigracja

Problemem okazały się dochody szeregowych pracowników polskich firm. Dysproporcja w tym względzie wciąż jest bardzo duża, co jest jedną z najistotniejszych przyczyn emigracji (zwłaszcza młodych ludzi) do Anglii, Irlandii lub Niemiec. Chociaż procentowo z tego powodu bardziej wyludnia się Litwa. Przez to owe kraje się starzeją.

Wróćmy do niedalekiej historii

Początek lat dziewięćdziesiątych w Polsce kojarzy się z "planem Balcerowicza", który okazał się mocno restrykcyjny. Tę restrykcyjność odczuli właśnie bardzo drastycznie byli pracownicy pegeerów. Odczuła wieś.

Tylko gdybyśmy porównali efekty planu Balcerowicza z dzisiejszej perspektywy to nie byłaby za bardzo ryzykowną konkluzja, że ten plan uratował polską gospodarkę. Oczywiście za tym szły ofiary zmian systemowych. Nikt bowiem nie opracował koncepcji łagodzenia strukturalnego bezrobocia jakie wtedy opanowało Polskę, zwłaszcza popegeerowską wieś.

Z drugiej strony w wielu wypadkach, jeśli idzie o rozwój gmin, plusem okazał się start od zera, bowiem część gmin zaczęło odkrywać swoje naturalne zasoby (na przykład turystyczne) i na tym w dużej mierze zaczęły opierać swoją ekonomiczną przyszłość.

Otwartość na nowinki techniczne

Zjawiskiem, które warto jest zaakcentować jest otwartość Polaków na nowinki techniczne, zwłaszcza na elektronikę w różnych formach. To nasi rodacy okazali się wziętymi również na Zachodzie informatykami. Ponadto informatyzacja szybko wkroczyła do polskich firm i innych instytucji.

Z tym się wiązał również pewien chaos, na przykład jeśli idzie reklamy elektroniczne.

Pozostały nawyki

Mimo zmian w dziedzinie techniki w dużej mierze również obyczajowych pewne negatywne zachowania społeczne nadal pokutują. Choćby "prezenty" w służbie zdrowia i poziom obsługi chorych.  Wciąż wielu urzędnikom się wydaje ze robią łaskę interesantom, a nie odwrotnie.